فرزندان مهاجران ایرانی اغلب با چالش‌های منحصر به فردی مواجه می‌شوند که ریشه در تعارضات بین فرهنگ خانواده و فرهنگ جامعه‌ی میزبان دارد. این کودکان و نوجوانان در محیطی بزرگ می‌شوند که باید بین دو جهان متفاوت تعادل برقرار کنند: از یک طرف، فرهنگ و ارزش‌های خانواده‌ی ایرانی و از طرف دیگر، فرهنگ غالب جامعه‌ی جدید. این تعارضات می‌توانند منجر به سردرگمی هویتی، احساس بی‌گانگی و حتی تنش‌های خانوادگی شوند.
سردرگمی هویتی
یکی از اصلی‌ترین چالش‌هایی که فرزندان مهاجران ایرانی با آن مواجه می‌شوند، سردرگمی هویتی است. آنها ممکن است احساس کنند که نه کاملاً متعلق به فرهنگ ایرانی هستند و نه کاملاً متعلق به فرهنگ جامعه‌ی میزبان. این احساس می‌تواند منجر به سوالاتی مانند «من کیستم؟» و «به کجا تعلق دارم؟» شود.
اریک اریکسون، روانشناس مشهور، در نظریه‌ی رشد روانی-اجتماعی خود به اهمیت شکل‌گیری هویت در نوجوانی اشاره می‌کند. او معتقد است که نوجوانان در این مرحله از زندگی به دنبال تعریف خود و جایگاه خود در جهان هستند. برای فرزندان مهاجران، این فرآیند می‌تواند پیچیده‌تر باشد، زیرا آنها باید بین دو فرهنگ متفاوت تعادل برقرار کنند. اریکسون می‌گوید: «هویت چیزی است که شما در طول زمان می‌سازید، اما وقتی شما بین دو فرهنگ قرار دارید، این فرآیند می‌تواند چالش‌برانگیزتر باشد.»
تعارضات بین‌نسلی
تعارضات بین‌نسلی یکی دیگر از مشکلات رایج در خانواده‌های مهاجر است. والدین ممکن است انتظار داشته باشند که فرزندانشان ارزش‌ها و آداب و رسوم ایرانی را حفظ کنند، در حالی که فرزندان تحت تأثیر فرهنگ جامعه‌ی میزبان قرار دارند و ممکن است تمایل بیشتری به پذیرش ارزش‌های جدید داشته باشند. این تفاوت‌ها می‌توانند منجر به تنش‌های خانوادگی و احساس فاصله‌ی عاطفی بین والدین و فرزندان شوند.
جین پیاژه، روانشناس رشد، معتقد است که نوجوانان در مرحله‌ای از رشد قرار دارند که به دنبال استقلال و تعریف خود هستند. برای فرزندان مهاجران، این فرآیند می‌تواند با تعارضات فرهنگی همراه باشد. پیاژه می‌گوید: «نوجوانان به دنبال کشف خود و جهان هستند، اما وقتی بین دو فرهنگ قرار دارند، این کشف می‌تواند پیچیده‌تر باشد.»
راهکارهای مقابله با چالش‌های هویتی و تعارضات بین‌نسلی
- گفت‌وگوی باز و صادقانه: ایجاد فضایی برای گفت‌وگوی باز و صادقانه بین والدین و فرزندان می‌تواند به کاهش تنش‌ها کمک کند. والدین می‌توانند درباره‌ی ارزش‌ها و فرهنگ خود صحبت کنند، در حالی که به فرزندان خود اجازه می‌دهند تا دیدگاه‌های خود را بیان کنند.
- حمایت از هویت دوگانه: به جای فشار آوردن به فرزندان برای انتخاب یکی از دو فرهنگ، والدین می‌توانند از هویت دوگانه‌ی فرزندان خود حمایت کنند. این به معنای پذیرش این است که فرزندان می‌توانند هم به فرهنگ ایرانی و هم به فرهنگ جامعه‌ی میزبان تعلق داشته باشند.
- شرکت در فعالیت‌های فرهنگی: شرکت در مراسم‌های فرهنگی ایرانی و فعالیت‌های جامعه‌ی میزبان می‌تواند به فرزندان کمک کند تا احساس تعلق خاطر به هر دو فرهنگ داشته باشند.
- درخواست کمک از مشاوران روانشناسی: مشاوره‌های تخصصی می‌توانند به خانواده‌ها کمک کنند تا با چالش‌های هویتی و تعارضات بین‌نسلی کنار بیایند و راهکارهای عملی برای بهبود ارتباطات خانوادگی پیدا کنند.
سخن پایانی
اگرچه چالش‌های هویتی و تعارضات بین‌نسلی می‌توانند دشوار باشند، اما این مشکلات موقتی هستند و با تلاش و حمایت مناسب قابل مدیریت خواهند بود. بسیاری از خانواده‌های مهاجر که با این چالش‌ها مواجه شده‌اند، در نهایت توانسته‌اند به تعادل برسند و حتی از این تجربه به عنوان فرصتی برای رشد و یادگیری استفاده کنند.
فرزندان مهاجران ایرانی می‌توانند از داشتن دو فرهنگ به عنوان یک مزیت استفاده کنند. آنها می‌توانند از بهترین عناصر هر دو فرهنگ بهره ببرند و هویتی منحصر به فرد و غنی برای خود بسازند. این فرآیند ممکن است زمان‌بر باشد، اما نتیجه‌ی آن می‌تواند زندگی غنی‌تر و معنادارتری باشد.
دیدگاهتان را بنویسید